La Constitution révisée entre en vigueur le 1er juillet

Artikel
Publizéiert le 29.06.2023 à 09h00 Update le 03.07.2023 à 11h32

La Constitution révisée – qui rassemble les quatre chapitres révisés en un seul texte – est le fruit d’un travail de rénovation et d’adaptation de la Constitution aux temps modernes. Elle entre en vigueur le 1er juillet 2023.

La terminologie de la Constitution dont les bases étaient posées au 19ième siècle est modernisée et les dispositions sont adaptées à l’exercice réel des pouvoirs et du fonctionnement des institutions.

 

Parmi les nouveautés retenons :

  • Les citoyens ont la possibilité de proposer un texte de loi : c’est la proposition motivée aux fins de légiférer (PML). Elle est introduite par au moins 125 électeurs et si elle est soutenue par au moins 12500 électeurs, la Chambre se prononce en séance publique sur celle-ci.
  • L’accès des députés au droit d’enquête est plus facile qu’avant. Une commission d’enquête est dorénavant instituée si au moins un tiers des députés (20) le demande. Actuellement, la commission d’enquête ne peut être instituée que sur demande de plus de la moitié des députés (31).
  • Un nouvel organe : le Conseil national de la justice. La mission du nouvel organe consiste à veiller au bon fonctionnement de la Justice dans le respect de son indépendance.
  • La langue luxembourgeoise, le drapeau, les armoiries et l’hymne national sont introduits dans la Constitution.
  • Le texte précise que le Grand-Duché de Luxembourg participe à l’intégration européenne.
  • Le droit au logement, le droit au travail, la sauvegarde de la biodiversité la protection du patrimoine culturel et la reconnaissance des animaux comme être vivants dotés de sensibilité sont parmi les nouveaux objectifs à valeur constitutionnelle.
  • L’intérêt de l’enfant, le droit de fonder une famille, la protection des données à caractère personnel sont introduits dans le texte.
  • Les pouvoirs de la Chambre sont renforcés, entre autres par l’introduction de la motion de confiance et de la motion de censure à l’égard du Gouvernement.
  • L’accession à la fonction de Grand-Duc, l’abdication et la régence sont désormais détaillées dans la Constitution. Toute référence au Pacte de la famille de Nassau est supprimée.
La Constitution révisée en 3 langues

2009

De Paul-Henri Meyers deposéiert eng Revisiounspropositioun

D'Revisiounspropositioun 6030 ass d'Resultat vun den Iwwerleeungen an Aarbechten déi zenter 2005 an der zoustänneger Chamberkommissioun gemaach goufen. Se gouf den 21.Abrëll 2009 vum CSV-Deputéierte Paul Henri Meyers deposéiert.

2009 - 2021

Aarbechten op der Propositioun fir eng Revisioun Nummer 6030

Déi zoustänneg Chamberkommissioun schafft op der Revisiounspropositioun Nummer 6030.

7. Juni 2015

E Referendum mat 3 Froen
E Referendum mat 3 Froen

Am Juni 2015 kréien d’Wieler an engem Referendum 3 Froe gestallt, wou se all Kéier Jo der Nee kënnen äntweren:

- D’Recht vun Net-Lëtzebuerger fir an de Chamberwale matzeman (80,5 % Nee)
- Dat fakultativt Walrecht fir Jonker vu 16 Joer un (77 % Nee)
- Eng zäitlech Limitt fir Member vun der Regierung ze sinn (69 % Nee)

D’Chamber hat an deem Kontext eng Rei Informatiounsversammlungen gehal. Et gouf och en extra Internetsitt zum Referendum.

24. Februar 2016

Eng Revisiounspropositioun vun « déi Lénk »

De Serge Urbany vun "déi Lénk" ass Auteur vun enger Propositioun fir d'Revisioun vun der Constitutioun. Do ginn ënner anerem nei Rechter a Grondrechter virgesinn, d'Walrecht vu 16 Joer u fir Auslänner déi 5 Joer am Land sinn an eng Republik.

2020

Dépôt de 4 propositions de révision

Le consensus atteint en juin 2018 après une quinzaine d’années de travaux préparatoires ayant abouti au projet d’une nouvelle Constitution est remis en question, de sorte qu’il a fallu s’accorder sur une feuille de route alternative par étapes.
Il est donc été convenu de revenir à l’idée d’origine de proposer une révision substantielle de la Constitution actuelle au lieu d’élaborer une toute nouvelle Constitution. Cette révision se fait désormais en 4 chapitres : Justice (7575), Organisation de l’Etat (7700), droits et libertés (7755) et Chambre des Députés et Conseil d’Etat (7777). Les 4 propositions de révision sont déposés en 2020 par les rapporteurs Léon Gloden, Mars Di Barolomeo, Simone Beissel et Charles Margue.

08. Oktober 2021

Reunioun iwwer d’Revisioune vun der Constitutioun am Tramsschapp
Reunioun iwwer d’Revisioune vun der Constitutioun am Tramsschapp

Ronn 100 Leit waren an den Tramsschapp komm, fir sech iwwer d’Revisiounen z’informéieren. Op der Tribün war ee Vertrieder vun all Partei aus der Chamber, fir op de Bierger hir Froen z’äntweren.

18. Oktober 2021

Table ronde iwwer d'Kapitel « Justiz » opChamber TV

Am Virfeld vum Vott, déi selwecht Woch an der Chamber, ware Vertrieder vun de 7 Parteien aus der Chamber an enger Table ronde an där iwwer d’Revisioun vum Kapitel « Justiz » (7575) diskutéiert gouf.

20. Oktober 2021

En 1. Vott, deen iwwer d'Kapitel "Justitz"
En 1. Vott, deen iwwer d'Kapitel "Justitz"

An der ëffentlecher Sitzung gouf eng éischt vu 4 Revisiounspropositiounen ugeholl : 51 Deputéiert hu Jo gestëmmt (CSV, DP, LSAP, déi gréng a Piraten), 4 Nee (ADR) an 2 Deputéiert hu sech enthalen (déi Lénk).
Am ganze ware 57 Deputéiert present, Procuratioune si bei Votten iwwer d’Constitutioun net méiglech.

17. Januar 2022

Table ronde iwwer d’Kapitel « Organisatioun vum Staat » op Chamber TV

An der Debatt an dëser Table ronde goufen iwwer Sujete geschwat wéi d’Sproochen déi an der Constitutioun ageschriwwe sinn, der Monarchie hir Pouvoiren, Motiounen déi der Regierung d’Vertrauen oder d’Mësstrauen ausspriechen, oder nach d’Trennung vu Kierch a Staat.

25. Januar 2022

En zweete Vott iwwer d'Revisioune vun der Constitutioun
En zweete Vott iwwer d'Revisioune vun der Constitutioun

D’Deputéiert hunn an ëffentlecher Sitzung déi zweet Revisiounspropositioun (7700), iwwer d’Organisatioun vum Staat ugeholl. 49 Deputéiert hu Jo gestëmmt (CSV, DP, LSAP, déi gréng a Piraten), 4 Nee (ADR) an 1 Deputéiert huet sech enthalen (déi Lénk). Et goung ënner anerem ëm d’Organisatioun vum Staat, d’Symboler vum Land, d’Sprooch an d’Monarchie.

07. März 2022

Table ronde iwwer d'Kapitel "Rechter a Fräiheeten» op Chamber TV

Am Virfeld vum Vott, déi selwecht Woch, iwwer d’Kapitel « Rechter a Fräiheeten » (7755), war et Thema an enger Table ronde op Chamber TV. Ënner anerem goung et ëm eng Kategorie déi nei an d’Constitutioun era kënnt : déi vun de Staatsziler (objectifs à valeur constitutionnelle). Do dernieft ginn et Grondrechter a Biergerfräiheete wou all Kéier eenzel Fräiheeten/Rechter nei dobäi kommen.

9. März 2022

En drëtte Vott iwwer eng Revisiounspropositioun
En drëtte Vott iwwer eng Revisiounspropositioun

D’Deputéiert hunn an ëffentlecher Sitzung déi drëtt Revisiounspropositioun (7755), iwwer d’Rechter a Fräiheeten ugeholl. 46 Deputéiert hu Jo gestëmmt (CSV, DP, LSAP, déi gréng a Piraten), 4 Nee (ADR) an 2 Deputéiert huet sech enthalen (déi Lénk).

11. Juli 2022

Table ronde iwwer d'Kapitel "Chamber a Staatsrot"

Deputéiert vun de 7 Parteien déi an der Chamber vertruede sinn hunn iwwer den 3.Volet vun de Revisioune vun der Constitutioun diskutéiert. Nei ass ënner anerem eng Initiativ vun de Bierger fir e Gesetz an e méi liichten Zougang zum Recht op Enquête.

13 juillet 2022

E leschte Vott an éischter Lecture
E leschte Vott an éischter Lecture

53 Deputéiert ware beim éischte constitutionnelle Vott iwwer d'Kapitel "Chamber a Staatsorot" dobäi (Revisiounspropositioun 7777).
47 Deputéiert hu fir den Text gestëmmt (CSV, DP, LSAP, déi gréng a Piraten), 4 (ADR) hunn dogéint gestëmmt an 2 (déi Lénk) hu sech enthalen.

21. Dezember 2022

Zweete Vott iwwer d'Revisiounsproposition 7575

D'Kapitel "Justiz" gëtt mat 48 Stëmmen ugeholl (CSV,DP,LSAP,gréng et Piraten), bei 3 Nee (ADR) an 2 Enthalungen (déi Lénk).

22. Dezember 2022

Zweet Votten iwwer d'Revisiounspropositiounen 7700, 7755 et 7777

D'Kapitelen "Organisatioun vum Staat" a "Rechter a Fräiheeten" sinn allebéid ugeholl mat 52 Jo (CSV, DP, LSAP, déi gréng a Piraten), 3 Nee (ADR) an 1 Enthalung (déi Lénk).
D'Kapitel "Chamber a Staatsrot" ass ugeholl mat 52 Jo (CSV, DP, LSAP, déi gréng a Piraten), 3 Nee (ADR) et 2 Enthalungen (déi Lénk).

1. Juli 2023

Den neien Text vun der Constitutioun trëtt a Kraaft.

D'Revisioun vun der Constitutioun - déi déi 4 Kapitelen an engem Text vereent - trëtt a Kraaft.